Życie w warunkach długotrwałego stresu psychicznego, obarczone koniecznością zachowania nieustannej czujności, wypatrywaniem zewsząd zagrożenia bywa przyrównywane do działań wojennych, w toku których dochodzi do utrwalenia się zaburzeń zwanych „zespołem wyczerpania walką”.
Aby nie pogrążyć się całkowicie w chaosie i dezorganizacji i zachować możliwości racjonalnego działania dochodzi do wykształcenia destrukcyjnych wzorów zachowań. W rodzinie alkoholowej są to role jakie pełnią dzieci po to, by rodzina mogła dalej trwać w niewielkim poczuciu bezpieczeństwa i stabilizacji. W podziale dokonanym przez Claudię Black odnajdujemy 4 role:
1) Dziecko odpowiedzialne (odpowiednik Bohatera Rodzinnego), zazwyczaj najstarsze dziecko w rodzinie przejmujące odpowiedzialność za siebie i innych członków rodziny, dziecko w tej roli odznacza się opiekuńczością i ciągłym niedosytem bycia potrzebnym,
2) Dziecko dopasowane (odpowiednik Dziecka Niewidzialnego), zwykle średnie lub młodsze z rodzeństwa, doskonale dostosowuje się do wszystkich okoliczności nie angażując się emocjonalnie ,nie sprawia nikomu kłopotu jednak w głębi ma poczucie niskiej wartości i utraty kontroli nad własnym życiem,
3) Dziecko rozjemca (odpowiednik Maskotki) to dziecko, które czuje się odpowiedzialne za troski i cierpienia rodziny, za jej emocjonalne samopoczucie, dziecko w tej roli zajmuje się pocieszaniem pozostając stale w „emocjonalnym pogotowiu”, bywa że samo niezwykle silnie przeżywa kryzysy tożsamości
4) Dziecko odgrywające się (odpowiednik Kozła Ofiarnego), rola ta wywołuje w otoczeniu reakcje negatywne, dzieci w tej roli okazują niezgodę i gniew, który może przeobrazić się w zachowania ryzykowne, nadużywanie narkotyków i alkoholu, konflikty z prawem, autodestrukcję. Wymienione role są rezultatem nieświadomych reakcji dzieci, próbujących w ten sposób obronić przed zagładą swój wewnętrzny świat i poradzić sobie z życiem w nienormalnej rzeczywistości.
 
Autorem tekstu jest Wojciech Koniarski - pedagog, terapeuta. Wkrótce zaprezentujemy kolejny artykuł Wojtka. Zapraszamy do dyskusji.